Adrienne Rich - The art of translation

DE KUNST VAN HET VERTALEN

1

Je zegge en schrijve een keer te hebben, gezien:
rood haar over koude wangen, net van de snelweg,
je eigen taal, je vervaarlijk en vrijmoedige
ogen. Maar dan opstijgen naar huis, kilometer na kilometer,
waar ze van je bestaan nauwelijks weten,
-als terrorist noch als genie hielden ze je vast-
het terug naar mijn land te vliegen beladen
met jouw veldslag-klad notities-
Dat was een missie, jazeker: mijn kunst-bagage
volgepropt met jouw opwellend vocht,
zoete donkere druppels van je geest,
doorweekte de tas, het hemd dat ik droeg
en de bank waarop ik leunde.

2

Het is slechts een ambacht als elk ander
onschuldig met de schittering van leven daarin
en als ik dit doel behoud, kun jij het andere
dat betekent dat het verbroken is
verbroken tussen ons, verbroken ondanks ons
verbroken en daarom stervend
verbroken met geweld, verbroken met leugens
onschuldig, met de schittering van leven daarin.

3

Maar stel, dat we als kinderen op de grond kropen
over een knikkerbende, flessendoppen, folie, oude buitenlandse munten
- de eerste echt waardevolle spullen. Geroeste haken, glas.

Stel, ik zag de oorbel eerst, maar jij wilde hem.
Daarna de woorden die ik vond. Ik zou je
de oorbel geven, als was het gemalen lazuursteen,
Ik zou lang kijken naar het strandglas en de scherven
van de lamp. Lang ook in je hand
naar het verouderd koperen profiel, het  kattenoog, de lazuursteen.
Als een dief zou ik de woorden ontkennen, ontkennen dat ze ooit
bestonden, werden gesproken, of konden worden uitgesproken,
als een dief zou ik ze begraven en onthouden waar.

4

De handelsnamen volgen de handel
de vertalers stopten bij de paspoortcontrole:
Beroep: niets wat daarop lijkt -
Journalist, misschien spion?
Dat de boeken voor privégebruik zijn,
alleen - kon ik het zweren?
Dat geen woord daarvan
smokkelwaar is - hoe kon ik het bewijzen?

---

The art of translation

1

To have seen you exactly, once:
red hair over cold cheeks fresh from the freeway
your lingo, your daunting and dauntless
eyes. But then to lift toward home, mile upon mile
back where they'd barely heard your name
--neither as terrorist nor as genius would they detain you--

to wing it back to my country bearing
your war-flecked protocols--

that was a mission, surely: my art's pouch
crammed with your bristling juices
sweet dark drops of your spirit
that streaked the pouch, the shirt I wore
and the bench on which I leaned.

2

It's only a branch like any other

green with the flare of life in it

and if I hold this end, you the other

that means it's broken

broken between us, broken despite us
broken and therefore dying
broken by force, broken by lying
green, with the flare of life in it

3

But say we're crouching on the ground like children
over a mess of marbles, soda caps, foil, old foreign coins
--the first truly precious objects. Rusty hooks, glass.

Say I saw the earring first but you wanted it.
Then you wanted the words I'd found. I'd give you
the earring, crushed lapis if it were,

I would look long at the beach glass and the sharded self
of the lightbulb. Long I'd look into your hand
at the obsolete copper profile, the cat's-eye, the lapis.

Like a thief I would deny the words, deny they ever
existed, were spoken, or could be spoken,
like a thief I'd bury them and remember where.

4

The trade names follow trade
the translators stopped at passport control:
Occupation: no such designation--
Journalist, maybe spy?

That the books are for personal use
only--could I swear it?
That not a word of them
is contraband--how could I prove it?

Adrienne Rich1995